پیش از گردش در طبیعت هواشناسی کنید !

با آغاز فصل بهار و افزایش طبیعت گردی و همچنین ناپایداری شرایط آب و هوایی در این فصل بخصوص در ارتفاعات ، باید در نظر داشته باشیم که قبل از اقدام به وارد شدن به طبیعت خود را از نظر تجهیزات و همچنین آگاهی به شرایط آب و هوایی مجهز نماییم. در این مقاله می خواهیم کمی در رابطه با هواشناسی صحبت کنیم.

علایم هواشناسی

بهتر است قبل از اینکه گردش در طبیعت را شروع و صفر خود را آغاز کنید از وضعیت هوا مطلع و از ثبات آن مطمئن شوید. وضعیت هوا، بر خلاف شرایط اقلیمی، معمولا حالت محلی دارد و از منطقه ای به منطقه دیگر ممکن است کاملا متفاوت باشد.

مناطق ساحلی

معمولا در مناطق ساحلی کنار آب های بزرگ، جهت باد به طور منظم در روز و شب تغییر می کند. در هنگام روز، نسیم از طرف دریا به خشکی و در شب هنگام جهت آن تغییر کرده و از خشکی به طرف دریا می وزد.

بادها

بادها کمک و علایم خوبی برای شناخت وضعیت هوا هستند. معمولا بوهای خاصی که همراه باد به مشام می رسند، مثل بوی دریا یا گیاهان، حاوی اطلاعاتی درباره محل وزش باد می باشند.

الگوهای وضع هوایی و وزش باد را مورد مطالعه قرار دهید.

با مطالعه نوع و جهت باد می توان وضعیت هوای منطقه را شناسایی کرد.

بادی که فقط از یک جهت خاص می وزد، به احتمال زیاد هر بار وضعیت هوایی مشابهی را به دنبال خواهد داشت. بادهایی که تعیین کننده جهت هستند، وسیله ای مناسب برای حفظ مسیر حرکت می باشند. البته بهتر است که هر چندگاه درست بودن مسیر حرکت را با روش متفاوت دیگری امتحان کنید.

اگر خشک و شدید باشد، تا زمانی که وزش آن قطع نشده و یا تغییر جهت نداده است، وضعیت هوا ثابت می ماند و پس از آن احتمال بارندگی وجود دارد.

اگر مه یا غبار وجود داشته باشد، ممکن است غلیظ تر شود، ولی بارندگی در پی نخواهد داشت. البته درصورتی که بر شدت باد افزوده شود و مه را از بین ببرد، احتمال بارندگی به وجود خواهد آمد.

در یک روز خوب و آفتابی چنانچه شدت باد به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند ، نشانه نغییر حتمی وضع هوا است.

ابرها

ابرها مطمئن ترین علائم هواشناسی هستند. ابرها را می توان به ده دسته کلی تقسیم کرد. ارتفاع متوسط هر دسته از سطح زمین نیز مشخص شده است. در مناطق قطبی ارتفاع ابرها به طور کلی پایین تر است. هرچه ارتفاع ابرها از سطح زمین بیشتر باشد، وضعیت هوا بهتر است. اعداد و ارقامی که در انتهای هر یک از بخش های زیر ذکر شده اند، بیانگر ارتفاع ابرها می باشند.

ابرهای سیرو کومولوس

CIRROCUMULUS CLOUDS

این ابرها که از نظر ظاهری شبیه شنهای روان هستند ، نشانه بهبود وضع هوا می باشند. آنها معمولا پس از هوای طوفانی مشاهده می شوند و به دنبال آن هوا صاف می شود. ارتفاع آن از سطح زمین 5 الی 8 کیلومتر است.

ابرهای آلتوکومولوس

ALTOCUMULUS CLOUDS

این ابرها نشانه صاف شدن هوا هستند، نسبت به ابرهای سیروکومولوس مساحت بیشتری از آسمان را فرا می گیرند، فشرده تر و کمی تیره اند، چندان سفید هم نیستند. معمولا پس از طوفان مشاهده شده و در ارتفاع 1.5 الی 6 کیلومتری حرکت می کنند.

ابرهای کومولوس

CUMULUS CLOUDS

این ابرها به راحتی قابل تشخیص می باشند. سفید رنگ و پنبه مانند هستند. اگر فواصل بین آنها زیاد باشد، نشانه هوای صاف است. ولی اگر بزرگ بوده و دارای چند زاویه هم باشند ، می توانند باعث بارندگی شدید و ناگهانی شوند. در هنگام دریانوردی، اگر آسمان صاف باشد، مشاهده این ابرها معمولا نشانه رسیدن به خشکی است. ارتفاع از سطح زمین 2.5 کیلومتر یا کمتر.

ابرهای کومولونیمبوس

CUMULONIMBUS CLOUDS

ابرهای باران زای کم ارتفاع هستند. رنگشان تیره است و هر لحظه ممکن است سبب بارندگی شوند. معمولا قسمت بالای آنها به شکل سندان است. این ابرها با باد شدید، تگرگ و رعد و برق همراه هستند. ابرهایی شبیه به ابر سیروس در بالا و شبیه به نیمبواستراتوس در پایین آنها مشاهده می شوند. ارتفاع آنها 1.5 تا 10 کیلومتر است.

ابرهای سیروس

CIRRUS CLOUDS

این ابرها در ارتفاع زیاد و رگه ای شکل هستند که از بلورهای یخ تشکیل می شوند و به همین دلیل رنگ آنها سفید است و در هوای صاف دیده می شوند. ارتفاع از سطح زمین 5 الی 9 کیلومتر.

ابرهای سیرو استراتوس

CIRROSTRATUS CLOUDS

این ابرها از ذرات یخ درست شده اند و به شکل رگه های سفید هستند. این ابرها معمولا هاله ای به دور ماه و یا خورشید ایجاد می کنند. اگر ابرهای سیروس در آسمان باشند و موجب تاریکی آسمان شده و تبدیل به سیرواستراتوس شوند نشانه باریدن باران یا برف است. ارتفاع 5 الی 9 کیلومتر.

ابرهای استراتوکومولوس

STRATOCUMULUS CLOUDS

توده های کم ارتفاع و دایره شکل. در حال حرکت هستند و معمولا آسمان را کاملا می پوشانند ولی غالبا عمق آنها بقدری کم است که نور خورشید می تواند از آنها عبور کند و ممکن است باعث بارندگی پراکنده شود ولی معمولا بعد از ظهر ها از بین می روند و شب آسمان صاف می شود. ارتفاع آن پایین تر از 2.5 کیلومتر می باشد.

ابرهای استراتوس

STRATUS CLOUDS

این ابرها در کمترین ارتفاع قرار دارند و لایه ای یکنواخت مانند مه بوجود می آورند که معروف به مه کوهستان هستند. با وجود اینکه ابر باران زا نیستند ولی می توانند موجب نم نم باران شوند. وقتی که در طول شب به صورت ضخیم تشکیل می شوند و صبح هنگام آسمان را بپوشانند معمولا روز خوب و آفتابی در پی خواهند داشت. ارتفاع پایین تر از 2.5 کیلومتر.

ابرهای نیمبو استراتوس

NIMBOSTRATUS CLOUDS

پوششی کم ارتفاع و تیره به وجود می آورند که نشانه باریدن برف یا باران طی 4 الی 5 ساعت آینده است و معمولا بیش از چند ساعت تا بارندگی طول نمی کشد. ارتفاع 1.5 تا 5 کیلومتر.

ابرهای آلتواستراتوس

ALTOSTRATUS CLOUDS

این ابرها هاله ای خاکستری رنگ به دور خورشید یا ماه درست می کنند و اگر احتمال بارندگی باشد، ابرها ضخیم و تیره شده و روی خورشید یا ماه را می پوشانند تا سرانجام بارندگی آغاز شود. ارتفاع از سطح زمین 2.5 تا 6 کیلومتر.

Towering Cumulus

Altocumulus + Stratocumulus

Cirrus + Cumulus

Stratocumulus & Cirrus

پیش بینی وضع هوا

گرفتار شدن در شرایط هوایی نامساعد خطرناک است و حتی می تواند موجب مرگ شود. قبل از این که حرکت کنید به وضعیت هوا توجه کنید. تغییرات باد و فشار هوا را در نظر بگیرید. وضعیت هوا و شرایط قبل و بعد از آن را کاملا مورد بررسی قرار دهید.

حیوانات نسبت به فشار جو حساس هستند و می توانند برای پیش بینی کوتاه مدت وضع هوا مفید باشند. پرندگان حشره خوار در هوای خوب در ارتفاعات بالا و قبل از طوفان در ارتفاعات پایین تر شکار می کنند. فعالیت غیر عادی جوندگان در طول روز می تواند هشداری برای هوای نامناسب باشد.

انسان ها نیز می توانند بعضی وقت ها تغییرات هوا را احساس کنند. مثلا افرادی با موی مجعد احساس می کنند که پیش از هوای بارانی و نامساعد موهایشان گره خورده و نا مرتب می شود و آنهایی که رماتیسم، میخچه و یا بیماری های مشابه دارند در هوای نا مساعد احساس ناراحتی می کنند.

اگر دود حاصله از آتش در محل کمپ مستقیما به طرف بالا برود احتمالا هوا صاف خواهد بود ولی اگر به صورت دایره وار باشد یا بعد از کمی بالا رفتن مجددا پایین بیاید نشانه طوفان یا بارندگی است.

اگر قرار باشد هوا بارانی شود صداها بهتر پخش شده و بوی گیاهان بیشتر به مشام می رسد. شب هنگام اگر آسمان قرمز باشد به این معنی است که رطوبت جو کم است و احتمال بارندگی تا دو ساعت آینده وجود ندارد. هنگام صبح اگر آسمان قرمز باشد نشانه نزدیک شدن طوفان است. اگر صبح ها هوا خاکستری باشد یعنی در طول روز بارندگی نخواهد شد و اگر عصرها هوا خاکستری باشد به طور حتم بارندگی خواهد شد.

Corona (حلقه ای رنگی به دور خورشید یا ماه) اگر بزرگ شود نشانه مساعد بودن هوا است و در صورتیکه جمع و کوچک شود نشانه بارندگی است. رنگین کمانی که در غروب دیده شود علامت مساعد بودن هوا است.

امیدواریم فراگیری این نکات برای سفر های شما در طبیعت کمک مثبت و موثری باشد.

شاد و پیروز باشید.

نویسنده: علیرضا کیایی