اقدامات و کمک های اولیه در طبیعت (حیات وحش)

کمک های اولیه برای فعالیت در مناطق دورافتاده از قبیل تپه نوردی, کوهنوردی, گلگشت, ماهیگیری, شکار و غیره مورد نیاز است. افرادی که در مناطق وحش زندگی یا کار می کنند, یا به آنجا مسافرت می کنند و یا برای لذت بردن به اینگونه مناطق می روند, باید خود را برای مدیریت یک شرایط اورژانسی پزشکی آماده کنند. در یک تعریف کلی, مناطق بکر و وحش شامل مکان های جغرافیایی دورافتاده ای هستند که بیشتر از یک ساعت از مراکز پزشکی درمانی فاصله داشته باشد.

شرایطی پیش می آید که شما برای کمک به یک شخص در حال زجر، دست به کار شوید.

عملکرد موثر در این شرایط, بر پایه آموزش و آمادگی قبل از شرایط اورژانسی استوار است. اطلاعات مربوط به واقعه ممکن است مختصر و یا نادرست باشد اما مشتمل بر چیزهایی درباره ماهیت حادثه است (احتمال غرق شدن, سقوط بهمن, سوختگی, زخم شدید و …). ضمن نزدیک شدن به صحنه موارد زیر را مرور کنید:

برای مثال, چه باید کرد, با چه کسی باید برای کمک تماس بگیریم و چگونه درخواست کمک کنیم. شما ممکن است به عنوان عضوی از گروه امدادی به صحنه حادثه بروید. اگر چنین است, با دیگر اعضای گروه صحبت کنید و در مورد واگذاری مسئولیت ها تصمیم بگیرید, چون افراد مختلف, مهارت های مختلف دارند. اگر عضو گروه رسمی امداد نیستید, یک سرپرست را برای تصمیم گیری انتخاب کنید. زمانی به صحنه حادثه وارد شوید که حداقل یک برنامه ریزی اولیه داشته باشید و از چگونگی کمک به مصدوم آگاه بوده و درصورت نیاز برای انتقال مصدوم طرح عملیات مشخصی داشته باشید.

نزدیک شدن به مصدوم:

زمانی که به عنوان اولین تیم به صحنه حادثه رسیدید 10 ثانیه اول را به ارزیابی صحنه حادثه اختصاص دهید

آیا محل ایمن است؟ آیا احتمال سقوط بهمن و یا سنگ وجود دارد؟ آیا حیوان خطرناکی وجود دارد که باید از آن دوری کرد؟ آیا آتش سوزی در حال گسترش وجود دارد؟ آیا آب خشن تر از آن است که برای امدادرسانی ایمن باشد؟

توجه: اگر شما مصدوم شوید قادر به کمک نخواهید بود!

در چند دقیقه اول علت آسیب را ارزیابی کنید. مکانیسم آسیب ممکن است به شما کمک کند تا وسعت آسیب را تعیین کنید و یا آسیب های پنهانی را حدس بزنید. چند نفر آسیب دیده اند؟ درصورتی که بیش از یک مصدوم باشد دنبال آنها هم بگردید.

مکانیسم های آسیب:

توجه به مکانیسم های آسیب، در درک و پیش بینی آسیب به شما کمک می کند. اغلب آسیبها ناشی از برخورد بین یک جسم متحرک با جسم ثابت یا متحرک دیگر است. نسبت افزایش انرژی ناشی از افزایش سرعت، بیشتر از وزن جسم متحرک است. اگر وزن دوبرابر شود انرژی حاصل دوبرابر می شود، اما اگر سرعت دوبرابر شود انرژی چهار برابر افزایش خواهد یافت.

اگر می خواهید در محل حادثه صحنه را بازسازی کنید موارد زیر را مد نظر قرار دهید:

– مسافت سقوط یا سرعت جسم متحرک چقدر بوده است؟ آیا ضربه به اندازه کافی قوی بوده است که آسیب جدی وارد کند؟

– از چه سمتی و به کدام قسمت از بدن ضربه وارد گردیده است؟

– انتظار دارید آسیب ها را در کدام قسمت از بدن پیدا کنید؟

– آیا احتمال آسیب های داخلی وجود دارد؟

– آیا احتمال آسیب ستون فقرات وجود دارد؟

صدمات جدی و متعدد، شامل آسیب های داخلی، در وضعیت های زیر مورد انتظار است:

– سقوط به اندازه 2.5 تا 3 برابر قد (جثه درشت با سرعت بالا)

– موتورسیکلت، تمام وسایل نقلیه زمینی یا تصادم با ماشین برف روب مخصوصا اگر کلاه ایمنی نگذاشته باشند(جثه درشت با سرعت بالا)

– تصادم اسکی باز یا اسنوبورد سوار با سرعت بالا (جثه درشت با سرعت بالا)

– زخم ناشی از شلیک گلوله به سر، گردن یا تنه (جرم کوچک با سرعت خیلی بالا)

رسیدن به مصدومان:

درصورت ایمن نبودن امداد و نجات برای امدادگر، اقدام به امداد نکنید. آب و هوا، موقعیت مصدوم، خطر بهمن، آتش و گیر افتادن مصدوم همگی موقعیت های خطرناکی هستند و ممکن است به تیم های امداد تخصصی نیاز باشد.

امداد در آب:

رسیدن، پرت کردن و پارو زدن ترتیبی همگی از تلاش ها برای امداد در آب است.

رسیدن:

در ابتدا با یک میله سبک، تخته چوب، چوب بلند و یا هر وسیله در دسترس به مصدوم نزدیک شوید. گامتان را مطمئن بردارید. یک نفر را برای گرفتن کمرتان یا شلوارتان بگمارید و یا به یک جسم مطمئن تکیه دهید. وزنتان را به پایین و عقب متمایل کنید.

پرت کردن:

هر چیز با قابلیت شناوری را پرت کنید (بطری خالی، گالن خالی سوخت، جلیقه نجات، بالشتک های شناور، تکه های چوب، تایر ماشین و یا تیوب باد شده) در صورت امکان طناب را به اجسام گره بزنید تا قابل پرتاب بوده و مصدوم را با آن بکشید و اگر به دست مصدوم نرسید بتوانید دوباره پرت کنید. بیشتر افراد قادر به پرتاب جسم دورتر از 15 متر هستند.

پارو زدن:

اگر غرق شده دور از محدوده است و در نزدیکی شما قایق پارویی، پدالی یا موتوری وجود دارد سعی کنید با قایق به مصدوم نزدیک شوید. هدایت قایق خطرناک است و نیاز به مهارت دارد برای ایمنی خودتان همیشه جلیقه نجات را بپوشید. برای اجتناب از واژگونی قایق، غرق شده را از طرف دهانه و یا عقب قایق بالا بکشید و از سوار شدن غرق شده از کناره های قایق اجتناب کنید.

شنا کردن:

نجات یک غریق با شنا کردن تنها زمانی میسر است که شما شناگر قوی و آشنا به تکنیک های نجات باشید. امداد رسانی با شنا کردن حتی در آب آرام، بسیار دشوار و خطرناک است. غالبا امدادگری که به فنون نجات آشنایی ندارد، خود قربانی می شود. اگر وارد آب می شوید، در صورت دسترسی، جلیقه نجات بپوشید و برخی وسایل مانند جلیقه نجات اضافی، چوب بلند و مانند اینها را برای بکارگیری در فضای بین خود و غریق، همراه داشته باشید.

توجه: برای نجات شخص غرق شده به روش شنا کردن اقدام نکنید مگر آموزش کافی برای نجات غریق دیده باشید.

امداد در یخ:

اگر فردی به علت شکستن یخ در آب سقوط کند، با نزدیک کردن یک میله یا چوب بلند به فرد، و یا پرتاب طناب متصل به یک جسم شناور نجاتش می دهیم. بدین ترتیب که دراز کشیده و نردبان یا الوار یا شاخه درخت را به زیر خود قرار دهید و خود را به جلو هل بدهید تا غریق به وسیله ای که به طرفش پرتاب نمودید چنگ بزند و سپس شما طناب یا میله را به سمت خود بکشید تا غریق به ساحل یا لبه یخ کشیده شود و بیرون بیاید.

خودامدادی: مصدومانی که به داخل یخ سقوط می کنند باید کوشش کنند تا بالا تنه خود را بر روی یخ کشانده و خودشان را به جلو بکشند. آنها باید به حالت خوابیده روی شکم این کار را انجام دهند تا موجب پخش شدن وزنشان روی یخ شده و احتمال شکستگی یخ و سقوط مجدد را کاهش دهند.

توجه: بدون حمایت یک کمک دهنده به یخ های شکسته شده نزدیک نشوید.

نجات اورژانسی برق گرفتگی:

حتی یک شوک الکتریکی ملایم می تواند منجر به مرگ یا آسیب جدی داخلی شود. یک جریان برق قوی تر از 1000 ولت، به عنوان ولتاژ بالا در نظر گرفته می شود اما یک جریان 110 ولت هم می تواند کشنده باشد. جریان برق در نقطه اتصال وارد بدن شده و از نقاط کم مقاومت بدن عبور می کند(اعصاب و عروق خونی). جریان عبوری از بدن با تولید حرارت موجب تخریب سلول ها می شود.

توجه:

– تا زمانی که وسیله یا مصدوم را از جریان برق قطع نکرده اید، او را لمس نکنید.

– سعی نکنید سیم ها را بکشید.

– برای جدا کردن مصدوم از جریان برق با ولتاژ بالا، از اشیای مختلفی مانند جاروی دستی، اسباب و اثاثیه، صندلی یا چهارپایه استفاده نکنید، این گونه وسایل از شما محافظت نمی کنند.

ولتاژ پایین (داخل ساختمان):

اغلب برق گرفتگی های خانگی در نتیجه استفاده اشتباه و یا بی دقت از وسایل اتفاق می افتد. جریان برق را از کلید قطع و وصل، جعبه فیوز و یا جعبه فیوز بیرون از خانه و یا دوشاخه قطع کنید.

ولتاژ بالا (خطر برق فشار قوی):

اگر به هنگام نزدیک شدن به مصدوم برق گرفته، احساس گزگز در بازوها، پاها و اندام تحتانی کردید، توقف کرده و به مصدوم نزدیک نشوید. این احساس، علامتی است که شما در مسیر عبور انرژی قرار دارید و جریان برق از بدن شما به طرف زمین در حال عبور است. اگرچنین اتفاقی افتاد یک پایتان را بلند کرده به عقب بچرخید و به مکان ایمنی بپرید. با تیم های امدادی تماس بگیرید و منتظر بمانید تا یک اکیپ ماهر با تجهیزات مناسب، جریان برق را قطع کنند.

سقوط خطوط برق به روی وسایل نقلیه:

به راننده و مسافرین بگویید که در داخل ماشین بمانند، دستهایشان را بغل کنند و ماشین را لمس نکنند. فقط زمانی که در معرض انفجار یا آتش سوزی تهدید کننده ای قرار گرفتند سعی کنند خود را به بیرون پرت کنند.

حوادث مربوط به وسایل نقلیه موتوری:

در بسیاری از جوامع، شما از نظر قانون متعهد هستید که توقف کنید و برای شخصی که با وسیله نقلیه موتوری تصادف کرده است کمک برسانید. اگر بلافاصله بعد از بروز حادثه در محل حاضر شدید و دیدید که مصدومین نیاز به کمک دارند، اخلاقا توقف کنید و هرگونه کمک های اولیه مورد نیاز را آماده سازید.

اقدامات:

– خودروی خود را در یک محل ایمن متوقف کنید. اگر پلیس در محل حاضر باشد توقف نکنید مگر از شما درخواست شود!

– با نیروهای امدادی تماس بگیرید.

– چراغ احتیاط را روشن کنید(فلاشر خودرو یا درصورت وجود چراغ گردان) و در محل حادثه علامت شبرنگ و شعله هشدار دهنده قرار دهید.

– کسی را به عنوان آگاه سازی رانندگان عبوری، در محل قرار دهید.

– سعی کنید از راه درب خودرو به وسیله نقلیه تصادفی وارد شوید. اگر درها درهم فشرده باشند، برخی از سرنشینان داخل ماشین ممکن است بتوانند از راه پنجره به بیرون بخزند. به عنوان آخرین گزینه پنجره را بشکنید. درصورت امکان از فرد داخل ماشین بخواهید که آن را بشکند، موتور را خاموش و ترمز دستی را بکشد.

– سر و گردن مصدوم غیر هشیار و یا فرد دچار آسیب نخایی را تثبیت کنید.

– صدمات افراد را بررسی کرده و ابتدا آسیب های تهدید کننده حیات را رسیدگی کنید.

– در صورت امکان، برای رها سازی مصدومان منتظر رسیدن اکیپ امدادی باشید.

آتش سوزی ها در حیاط وحش

مسافرانی که به نقاط دورافتاده و غیر قابل دسترسی عازم هستند و اشخاصی که در حومه شهرها زندگی می کنند، ممکن است با آتش سوزی لجام گسیخته در طبیعت مواجه شوند. آنها باید با چگونگی انتشار آتش ودلایل بروز صدمه و حتی مرگ به خوبی آشنا باشند و اقدامات ایمن برای اجتناب از خطر را هم بدانند. آتش به سه چیز نیازمند است، منبع حرارت، ماده سوختنی و اکسیژن. با فراهم بودن همین سه عامل معمولا آتش سوزی در هوای گرم و خشک بسیار شایع است و به وسیله وزش باد گسترش می یابد و تمامی درختان، بوته ها و چمنزارها را به عنوان ماده سوختنی به کام خود می کشد.

آتش به طور مستقیم و نقطه به نقطه گسترش می یابد(گسترش آتش با شعله ورشدن خاکسترهای به جامانده صورت می گیرد). از خطرات آتش در اطرافتان آگاه باشید. خطرات داخل چادر شما شامل ماده سوختنی و اجاق خوراک پزی می باشد. خطرات محیط شامل: علوفه خشک، چوب و بوته ها است. در مکان های ایمن اقدام به برپایی کمپ کنید. اطراف آتش کمپ یا اجاق خوراک پزی را از بوته ها و مواد سوختنی دیگر پاکسازی کنید. ایمن ترین نقطه هنگام آتش سوزی، در پشت مسیر گسترش آتش است(مخالف جهت وزش باد) و پایین کوه ها و تپه ها ارجح تر از قله ها است زیرا آتش به سرعت به طرف بالا گسترش می یابد.

ایمنی در طول یک آتش سوزی شامل قواعد LCES می باشد

توجه Lookout

برقراری ارتباط Communication

راه های فرار Escape routes

یافتن مکان های ایمن Safety zones

بطور مداوم به تغییر مسیر آتش توجه کنید تا بتوانید این تغییرات را به اطلاع دیگران برسانید. مسیر فرارتان را در نظر گرفته و موقعیت مناطق ایمن را ارزیابی کنید. حملات قلبی و استرس گرمایی عمده مرگ در بین آتش نشانان است. ترومای داخلی، سوختگی و خفگی بیشتر از سایر مرگ ها مطرح است. آسیب های شایع شامل سوختگی و ترومای ناشی از افتادن اجسام می باشد.

اقدامات:

– افراد را به سرعت از محل خارج سازید

– برای کمک تماس بگیرید

– از کپسول های آتش خاموش کن زمانی استفاده کنید که آتش کوچک و مسیر فرار شما واضح باشد. نبرد با آتش در پنج دقیقه اول بسیار تعیین کننده است.

– به روی مصدوم آب بپاشید، پتوی کوچک و یا هر چیز مشابه را دور گردن مصدوم بپیچید و از سرایت آتش به صورت وی ممانعت کنید. کیسه خواب های پشمی برای پیچیدن ایمن است اما توجه کنید اگر از کیسه خواب ها و لباس ها ی نایلونی برای خاموش کردن استفاده شود با ذوب شدن باعث سوختگی عمیق می شود. مصدوم را داخل پتو پیچانده و روی زمین بغلتانید تا آتش خاموش گردد و برای جلوگیری از شعله ور شدن، از فرار مصدوم جلوگیری کنید.

– لباس سوخته مصدوم را خارج سازید، در صورت امکان این کار بصورت ایمن انجام شود. مواد نایلون، پلی پروپیلن و پلی استر در دماهای بالا به سرعت ذوب می شوند و موجب سوختگی های عمیقی می شوند. توجه داشته باشید، اغلب مواد High tech در لباس های طبیعت گردی و کوهنوردی و همچنین چادرها، بسیار خطرناک هستند و به راحتی آتش گرفته و ذوب می شوند، همچنین چادرهایی که در برابر آتش مقاوم هستند نیز درصورت شعله ور شدن خطرناک خواهند بود.

توجه:

– نباید اجازه دهید که مصدوم با لباس آتش گرفته فرار کند.

– نباید به هنگام نبرد با آتش در تله آن بیفتید. همیشه یک راه فرار نگه دارید تا بتوانید به سرعت از آن خارج شوید.

ترجمه: دکتر جلال شاهبازی – فصلنامه کوه