قطب نما و جهت یابی – قسمت دوم

ب) استفاده از قطب نما به همراه نقشه

این تکنیک بسیار با اهمیت بوده و باید بسیار دقیق آموخته شود. زمانی که هم از قطب نما و هم از نقشه استفاده کنید ، قطب نما واقعا کارایی لازم را خواهد داشت.

بدین ترتیب قادر خواهید بود تا در مناطقی که قبلا هرگز آنجا نبوده اید ، بدون نیاز به دنبال کردن جاده ها ، با اطمینان و با دقت راه خودتان را پیدا کنید . ولی به هر حال این کار قدری تمرین و تجربه لازم دارد. ابتدا آنچه را که در این قسمت یاد خواهید گرفت مرور می کنیم:

1- تنظیم کردن لبه قطب نما با نقطه مبداء و مقصد.

2- چرخاندن محفظه قطب نما تا جایی که پیکان و خطوط تنظیم جهت رو به N نقشه قرار گیرد.

3- چرخاندن توام نقشه و قطب نما تا جایی که انتهای قرمز سوزن قطب نما رو به شمال قرار گیرد.

4- بعد از آنکه سوزن و پیکان تنظیم جهت محفظه در یک امتداد قرار گرفت ، پیکان جهت نما را از روی قطب نما دنبال کنید.

اصول کار تاحد زیادی مشابه آن چیزی است که در بخش قبل آمده است ولی این بار برای تعیین مسیر درست از یک نقشه استفاده می کنید. نقشه ای را بردارید. در نگاه اول ، یک نقشه تشخیص موقعیت (orienteering) ، بسیار پیچیده به نظر می آید ولی عملا اینطور نیست. به نقشه فرضی زیر نگاهی بیاندازید بدون آن که به مسیر حرکت فکر کنید.

شما می خواهید از نقطه A که جاده را قطع می کند به صخره ای واقع در نقطه B بروید. البته برای اینکه در استفاده از این تکنیک موفق باشید باید مطمئن شوید که واقعا در نقطه A هستید.

قطب نما را روی نقشه بگذارید طوری که لبه آن در نقطه A قرار گیرد. لبه مورد نظر ، لبه ای است که با پیکان جهت نما موازی باشد. سپس نقطه B را ، به طریقی که در شکل نشان داده شده ، در امتداد همان لبه قرار دهید. البته شما می توانستید از خود پیکان جهت نما یا یکی از خطوط موازی استفاده نمایید. ولی معمولا استفاده از لبه قطب نما راحت تر است. برخی معتقدند که در این مرحله باید با یک مداد ، خطی در امتداد مسیر حرکت کشید. ولی خلاف آن توصیه می شود زیرا این کار وقت گیر است بدون آنکه دقت را افزایش دهد. در هوای بارانی ، نقشه می تواند توسط باران خراب شود و در هوای طوفانی نیز ، باد ممکن است نقشه را ببرد. باید نقشه را داخل کیسه پلاستیکی شفافی ترجیحا در بسته قرار داد و آن را طوری بست که باد آن را نبرد. از همه مهم تر آنکه هر چیزی که روی نقشه کشیده شود می تواند جزئیات مهم آن را از نظر پنهان سازد.

توجه مهم: باید دقت کنید که لبه قطب نما با پیکان جهت نما ((از)) نقطه ‌A تا B قرار گیرد . اگر اشتباه کنید دقیقا در خلاف جهت مورد نظر حرکت خواهید کرد لذا برای بار دوم نگاهی به آن بیاندازید. (مبتدیان اغلب دچار این اشتباه می شوند!)

قطب نما را بصورت ثابت روی نقشه نگه دارید. در مرحله بعدی ، خطوط و پیکان تنظیم جهت را با خطوط نصف النهار (meridian lines) نقشه هم راستا کنید. خطوطی از نقشه که به سمت شمال می روند مد نظر است. در حالی که لبه قطب نما به طور دقیق از A تا B کشیده شده است ، محفظه قطب نما را طوری بچرخانید که خطوط تنظیم جهت محفظه با خطوط نصف النهاری نقشه هم راستا شود.

خطوط مشکی نصف النهاری و خطوط خاکستری تنظیم جهت ، هم راستا هستند

در این مرحله ، کاری نداشته باشید که چه اتفاقی برای سوزن قطب نما می افتد.

توجه مهم: در این مرحله احتمال چند اشتباه وجود دارد. اجازه دهید موضوع را نخست با مساله حرکت در خلاف جهت مسیر شروع کنیم. حتما مطمئن شوید که شمال نقشه را می شناسید و اطمینان حاصل کنید که پیکان تنظیم جهت به طرف شمال نقشه قرار گرفته است. طبیعتا شمال در بالای نقشه خواهد بود . احتمال این اشتباه وجود دارد که پیکان تنظیم جهت به طرف جنوب نقشه باشد. از سوی دیگر ، لبه قطب نما را زیر چشم داشته باشید . اگر بعد از اتمام کار چرخاندن محفظه قطب نما ، این لبه در امتداد خط رابط A به B نباشد ، در جهت یابی خود دچار اشتباه خواهید شد و این مساله می تواند شما را از مسیرتان دور سازد.

اگر از موقعیت درست محفظه قطب نما مطمئن شدید می توانید قطب نما را از روی نقشه بردارید. اکنون می توانید آزیموت محفظه را از جایی که پیکان جهت نما و محفظه با هم تلاقی می یابند بخوانید. ((مواظب باشید تا پیش از رسیدن به نقطه هدف B ، محفظه را نچرخانید !!!))

مرحله آخر شبیه بخش قبلی است. قطب نما را در دست گرفته و کاملا صاف نگه دارید تا سوزن بتواند بچرخد. آنگاه ضمن اطمینان از عدم چرخش محفظه ، خود شما ، به همراه دستتان و کل قطب نما بچرخید تا اینکه سوزن قطب نما با خطوط داخل محفظه هم ردیف شود.

توجه: احتمال این اشتباه هست که سوزن به سمت جنوب قرار گیرد . بخش قرمز سوزن باید به طرف شمال باشد وگرنه در جهت خلاف ، حرکت خواهید کرد.

اکنون وقت حرکت است ولی به منظور حداکثر دقت باید به شیوه خاصی عمل کنید. قطب نما را در دستتان نگه دارید به گونه ای که سوزن کاملا در امتداد پیکان تنظیم جهت باشد. سپس با نهایت دقت ، سمتی را به عنوان هدف انتخاب کنید که پیکان جهت نما نشان می دهد.

در امتداد جهت تعیین شده ، به نقطه خاصی از آن منطقه که تا جای ممکن در فاصله دوری قابل رویت باشد خیره شوید، سپس به آنجا بروید. فراموش نکنید که محفظه قطب نما نباید بچرخد. در جنگل متراکم ، شاید به چندین بار انتخاب جهت نیاز باشد.

ادامه دارد …

منبع: مجله شکار و طبیعت