زمان مطالعه7 دقیقه
می پسنـدم0
اندازه متن12
اطمینان دارم پیش از این بدفعات در مورد هارنس و اثرات یا عوارض استفاده از آن شنیده اید و یا خوانده اید. در این مقاله تلاش خواهم كرد از منظری متفاوت به این موضوع بپردازم. عنوان اصلی بحث ما بررسی مشكلات استفاده از هارنس در غارنوردی است. یقین دارم با درك عمیق علل و مكانیزم پیدایش آسیب های ناشی از هارنس در غارنوردی، در انتها قادر خواهیم بود راهكارهایی مناسب برای حل این معضل ارائه دهیم.
اولین گام در این راستا، شناخت چگونگی تآثیر هارنس بر غارنورد است. هنگام استفاده طولانی مدت از صندلی ( سینه صندلی ) قسمت هایی از بدن بیشتر در معرض فشار ناشی از وزن غارنورد قرار می گیرند. این قسمت ها شامل ران ها، كمر و شانه ها هستند. به دنبال این فشار طولانی مدت، جریان خون سرخرگی و نیز سیاهرگی دچار اختلال خواهند شد. شایعترین عارضه این فرآیند كاهش خونرسانی به اندام های فوقانی و تحتانی، كاهش بازگشت طبیعی خون سیاهرگی از اندام ها به قلب و بروز برخی اختلالات در سیستم عصبی اندام ها است. احساس كرختی و گزگز در دست و پاها، تورم اندام های فوقانی و بویژه تحتانی، مستعد شدن فرد برای ابتلای سریعتر به سرما زدگی و در نهایت افت شدید عملكرد و كار آیی غارنورد از مشكلات شایع می باشند.
به مجموع این عوارض ((سندرم هارنس)) گفته می شود. عوامل مؤثر در بروز سندرم را میتوان به چند دسته كلی تقسیم كرد. در ادامه تلاش خواهم كرد ضمن تشریح این عوامل، راهكارهایی ساده و كار آمد جهت مواجهه با آنها را نیز توضیح دهم.
١ – سرپرستی و مدیریت عملیات : دقت و صحت انتخاب نفرات یك تیم با توجه به مسیر مورد نظر از اهمیت زیادی برخوردار است. توجه به توانایی های اعضای یك تیم ، وضعیت جسمانی و نیز روانی آنها نیز خیلی مهم است. مدیریت می بایست پویا و مستمر باشد و در صورت بروز تغییرات در عملكرد نفرات، تصمیمات مقتضی گرفته شده و در اسرع وقت به اجرا نیز در آیند.
٢ – تفاوت های فیزیولوژیك و آناتومیك : برخی انسانها به طور ذاتی دارای تفاوت های بارزی در سیستم گردش خون، وضعیت عروق خونی و اعصاب خود نسبت به دیگران هستند. برخی از این تفاوت ها، توانایی افراد را در تحمل فشار های ناشی از هارنس و عوارض آن افزایش می دهد. به عبارت ساده تر این افراد مقاوم تر هستند.
٣ – آمادگی جسمانی : هر اندازه یك غارنورد از لحاظ فیزیكی و جسمانی در وضعیت بهتری باشد، سرعت عمل او در انجام عملیات روی طناب افزایش یافته و در نتیجه زمان كمتری در معرض فشارهای ناشی از هارنس قرار می گیرد.
٤ – وزن غارنورد : وزن انسان به طور مستقیم بر شدت عوارض ناشی از هارنس تآثیر گذار خواهد بود. وزن متناسب علاوه بر آنكه موجب تحمل فشار كمتری در نواحی اتصال هارنس با بدن می گردد، از طرف دیگر موجب افزایش سرعت عمل، كارآیی و ایمنی غارنورد نیز می شود.
١ – سرما : دمای اكثر غارها پایین تر از دمای محیط بیرون از غار است و فعالیت در چنین فضایی احتمال بروز عوارض ناشی از سرما را در غارنورد افزایش می دهد. با توجه به اختلال خونرسانی در سندرم هارنس و بویژه در اندام های انتهایی، توجه بیشتر غارنوردان به اثر همزمان این دو عامل از اهمیت زیادی برخوردار است.
٢ – رطوبت : این عامل همواره همراه غارنوردان بوده و به اشكال مختلف موجب آزار و تحمیل صدماتی به آنها می گردد. رطوبت پله ای است كه به سرما ختم می شود و این عوامل در مجاورت یكدیگر می توانند صدمات و عوارض ناشی از هارنس را در غارنوردان به شدت افزایش داده و مشكل آفرین باشند. مراقب خیس شدن خود در غارها باشید.
٣ – سختی مسیر : زمان صعود از یك چاه ٢٠متری همواره یكسان نبوده و به عوامل متعددی بستگی دارد. گاه ویژگی های مسیر به گونه ای است كه زمان و انرژی زیادی از غارنورد می گیرد. این عامل با تآثیر مستقیم بر زمان درگیری با هارنس، اهمیت خود را در میان عوامل محیطی به رخ می كشد. بدیهی است باید تلاش كنیم همه عوامل را برای انجام صعودی سریع و ایمن در مسیر های دشوار در نظر گرفته و اعمال كنیم.
٤- ارتفاع مسیر : هر قدر ارتفاع مسیر های عمودی بیشتر باشد، زمان درگیری غارنورد با هارنس و احتمال وقوع مشكلات بیشتر خواهد بود.
١ – تكنیك فردی : هر اندازه یك غارنورد عملیات فنی را با دقت و سرعت بیشتری اجرا نماید (تكنیك خوب)، میزان اتلاف انرژی و در نهایت اتلاف وقت و آسیب های متعاقب آنرا به حداقل خواهد رساند. انجام حركات دقیق و مناسب روی طناب، میزان ارتفاع صعود شده در هر بار یومار زدن و… از اهم این مسایل هستند.
٢ – تاكتیك صعود : انتخاب روش مناسب كار روی طناب با توجه به كیفیت مسیر، تجهیزات موجود و توان غارنورد از عمده مسایلی است كه در صورت اعمال مدیریتی صحیح تا حد چشمگیری از عوارض و مشكلات كار طولانی مدت با هارنس در فضای عمودی میكاهد. برای مثال می توان به ركاب زدن با یك پا، جفت پا و یا بصورت متناوب اشاره كرد.
٣ – مانور حركتی غارنورد : جابه جایی به موقع و توزین وزن بدن به تناوب بر روی پای راست و چپ، نقش مهمی در پیشگیری از وقوع علایم سندرم هارنس خواهد داشت.
٤ – ساك غارنوردی : گاه یك غارنورد مجبور است كیسه باری سنگین را با خود حمل نماید. این مهم در صعود از چاه ها به معضلی تبدیل می شود. روش حمل كیسه بار بسیار مهم بوده و بهتر است تا حد ممكن (بویژه هنگام حمل بارهای سنگین)، غارنوردان سا ك خود را بطور غیر مستقیم بالا كشی كنند. بهتر آنست كه بعد از صعود شخص غارنورد، كیسه بار وی بصورت جداگانه بالا كشیده شود. فراموش نكنید حمل كیسه غار چه به صورت كوله پشتی و چه به صورت اتصال مستقیم به هارنس، میتواند موجب انتقال وزن آن به هارنس و بروز علایم سندرم هارنس شود.
١ – هارنس : یكی از مهم ترین تجهیزات غارنوردی است. استفاده از صندلی های تخصصی غار، بهره گیری از تسمه های پهن در نواحی ران، كمر و كمربند شانه ای، سایز مناسب هارنس و … تا حد قابل توجهی از میزان علایم سندرم هارنس خواهد كاست.
٢- ابزار فنی : بهره گیری از ابزار مناسب و تخصصی غار نوردی موجب افزایش كار آیی غارنورد، ایمنی بیشتر و درنهایت كاستن از اتلاف وقت و در گیری با هارنس خواهد شد. برای مثال : صعود با كرول به مراتب سریع و ساده تر از صعود با مینی یومار است.
٣- طناب : متآسفانه هنوز هم تعدادی از غارنوردان با طناب های دینامیك كار می كنند! صعود و انجام عملیات مختلف روی طناب های دینامیك موجب اتلاف انرژی و زمان زیادی می شود. با استفاده از طناب های استاتیك راه ورود علایم سندرم هارنس را به دنیای خود ببندیم.
٤ – پوشاك : به كار گیری پوشاك مناسب با حداكثر حفاظت در نواحی درگیر با هارنس یا هارنس سینه، تا حد زیادی از بروز عوارض ناشی از سندرم هارنس روی اندام ها جلوگیری خواهد كرد.
نکته مهم : به خاطر داشته باشید هنگام عملیات امداد و نجات در غارها، بدلایل متعدد نفرات غارنورد و بویژه فرد مصدوم، مدت زمان زیادی را در حالت معلق روی طناب و هارنس قرار خواهند گرفت. كم توجهی به این موضوع، مشكلات و خطراتی را متوجه این افراد خواهد ساخت. تلاش در جهت اجرای عملیاتی سریع و كامل، به كار گیری تجهیزات مناسب و مفید، بهره گیری از تیمی قوی و كارآزموده و نیز ارائه حمایت های مضاعف به مصدوم در حالت تعلیق روی طناب از اهم موضوعاتی است كه بطور جدی می بایست مورد توجه قرار گیرند.
تالیف : دكتر مسعود حمیدی
مربی و مدرس غارنوردی
منبع : فصلنامه کوه، شماره 54، بهار 88 و مقاله ارسالی ایشان
کلیه حقوق مادی و معنوی این سامانه برای مجموعه بقا در طبیعت محفوظ می باشد و هرگونه کپی برداری از مطالب و تصاویر بدون کسب اجازه کتبی مجاز نمی باشد.
