با شروع فصل پاییز و زمستان و سفرهایی که در این فصول انجام می شود، بد نیست اطلاعاتی در مورد نحوه رانندگی در شرایط مختلف بارانی، برفی و مه آلود که در این فصول حتما با آن برخورد خواهید کرد، بدست آورید که در هنگام برخورد با این شرایط از تسلط کافی برخوردار باشید.
رانندگي در شروع باران
شروع بارش باران، خطرناكترين وضعيت را براي جاده و خودرو بوجود ميآورد. زيرا قطرات باران، با گرد و خاك و ساير آثار باقيمانده از لاستيك و روغن وسايل نقليه موجود در خلل و شكاف آسفالت تركيب شده و سطح لغزندهاي را بوجود ميآورد كه ممكن است به چشم ديده نشود. به همين دليل اصطكاك خودرو با جاده كم ميشود و احتمال سر خوردن خودرو، افزايش مييابد. بنابراين با شروع بارش باران، ضروري است كه از سرعت خود بكاهيد و تا هنگامي كه آب در سطح جاده جاري نشده، اين حد سرعت را حفظ كنيد. به هر حال، در اين شرايط جوي، سرعت خودرو بايد كمتر از سرعت آن در جاده خشك باشد. البته توجه داشته باشيد هنگامي كه آب زيادي در سطح معابر جاري ميشود، چنانچه با سرعت زياد وارد آن شويد، آب موجود، ميان جاده و لاستيك قرار ميگيرد و اصطكاك شما با جاده را به صفر نزديك ميكند. در اين حالت، خودروي شما روي قشري از آب حركت ميكند.
پس با سرعتي يكنواخت حركت كنيد. در پيچها از سرعت خود بكاهيد و در كم كردن سرعت، از ترمز ناگهاني و برداشتن پا از روي پدال گاز يا فشار دادن آن بطور ناگهاني بپرهيزيد.
آنچه مشخص است اينكه در سطح لغزنده و هنگامي كه سرعت خودرو زياد است، بايد از تغيير دنده (از سبك به سنگين) پرهيز كرد.
نحوه رانندگي در هواي مه آلود
در هواي مه آلود، بايد با استفاده از چراغ مه شكن و در صورت مجهز نبودن وسيله نقليه به اين چراغ، با روشن نمودن نور پايين و با احتياط كامل برانيد.
در صورت تراكم مه، وسيلهي نقليهي خود را در جاي مناسبي متوقف كرده و تا زماني كه فاصله ايمن از جلو، قابل رؤيت نباشد، حركت نكنيد. در تونلها شيشهها را بالا بياوريد تا از استنشاق گازهاي سمي حاصله از اگزوز خودرو در امان باشيد.
با اين توضيح ميتوان چگونگي رانندگي در شرايط مه آلود را به شرح ذيل بيان كرد:
1 – تا آنجا كه امكان دارد از رانندگي در هواي مه آلود خودداري كنيد و در صورت داشتن الزام، در چنين شرايطي، با حداقل سرعت رانندگي كنيد.
2 – اگر قصد مسافرت در هواي مه آلود را داريد، بايد زمان بيشتري براي سفرتان در نظر بگيريد.
3 – شيشه جلوي خودرو، چراغهاي جلو و عقب، راهنماها، شيشههاي بغل و عقب، برف پاككنها، بخاري و سيستم تهويه را بازديد و تميز كنيد.
4 – در صورت امكان، وسيلهي نقليهي خود را به چراغ مه شكن مجهز كنيد.
5 – هنگام رانندگي در هواي مه آلود با نور پايين حركت كنيد.
6 – در صورت وجود مه غليظ و عدم ديد كافي، وسيلهي نقليهي خود را به منتهي اليه سمت راست جاده، هدايت كنيد و ضمن توقف كامل، چراغهاي آن را روشن نگه داريد.
7 – از خطوط وسط و كنار جاده در ادامه مسير حركت خود استفاده كنيد.
8 – در صورت بخار كردن شيشه جلو از دستگاه تهويه خود استفاده نموده و يا شيشه سمت راننده را كمي پايين آوريد تا بخار حاصل از بين برود و مانع ديد شما نشود.
9 – هنگام رانندگي در شرايط فوق به چراغ عقب وسيلهي نقيلهي جلويي، اعتماد كامل نداشته باشيد.
رانندگي در برف
شايد رانندگي در برف براي بسياري از رانندگان، امري لذت بخش تلقي گردد، اما مطمئن باشيد رانندگي دراينگونه شرايط، آن هم بدون در نظر گرفتن نكان ايمني، حادثه آفرين خواهد بود.
از اين رو، توصيه ميگردد در درجه اول، سعي كنيد از زنجير چرخ و يا لاستيك يخ شكن استفاده كنيد.
اگر در هنگام رانندگي با برف سنگين مواجه شديد و اين تجهيزات را نيز به همراه نداشتيد، ضروري است كه با دنده سنگين حركت كنيد. بخاطر داشته باشيد اگر لاستيكهاي معمولي خودرو نيز وضعيت مناسبي داشته باشند و شما هم با احتياط و بسيار آرام حركت كنيد، بالطبع با حادثه ناگواري مواجه نخواهيد شد.
اگر زماني در برف متوقف شديد، بايد با دست، زير لاستيكها را خالي كنيد.(برف جلوي لاستيك را كنار بزنيد) و اگر سطح آسفالت، يخ زده بود لازم است كه از نمك و در آخر از زيرپايي و يا گوني استفاده كنيد. زيرپاييها را در زير چرخها قرار دهيد و خودرو را با دنده 2 به آرامي به حركت درآوريد.
چگونه در يخ و برف بايد رانندگي كرد
براي جلوگيري از تصادفات، خطرات و مشكلات ناشي از سفرهاي زمستاني و رانندگي در شرايط يخ و برف، بايد به نكات ذيل توجه كامل داشت.
اما قبل از هرگونه سخني، لازم است كه بگوئيم، چون يخ و برف باعث سر خوردن و موجب بروز مشكلاتي در رانندگي ميشود، لذا براي ايجاد اصطكاك بيشتر بايد از لاستيكهاي يخشكن و يا زنجير چرخ استفاده كرد.
1 – با سرعتي كمتر از زماني كه جاده خشك است، حركت كنيد و خودرو را در حركت، ثابت نگه داريد.
2 – در پيچها با دقت و به آرامي گردش كنيد.
3 – از گردش و انحراف ناگهاني، خودداري نماييد و از ترمز كردن ناگهاني، بپرهيزيد.
4 – از فشار دادن ناگهاني پا بر روي پدال گاز يا برداشتن فشار از روي آن، خودداري كنيد.
5 – از سرعت زياد در معابر يخ زده و هواي برفي بپرهيزيد. بخصوص وقتي كه راه داراي دستانداز باشد.
6 – از رانندگي در لبه راهها و يا شانههاي راه، خودداري كنيد.
7 – در يك سطح لغزنده، وقتي كه سرعت داريد، از تغيير ناگهاني به دنده سنگين خودداري نماييد.
رانندگي در برف و يخ با خودروي موتور جلو و ديفرانسيل عقب
رانندگي در برف و يخ ميتواند بسيار مشكل و مسئلهساز باشد ولي در صورتي كه اصول رانندگي صحيح را بدانيد و اقدامات درست را از غلط تشخيص دهيد و بالطبع به موقع اجرا كنيد، آنگاه ميتوانيد با اطمينان و آسودگي خاطر رانندگي كنيد.
تئوري رانندگي زمستاني با خودرويي كه داراي موتور جلو و ديفرانسيل عقب است، بسيار ساده ميباشد، بدين ترتيب كه بايد سمت فرمان را در جهت سر خودرن خودرو قرار دهيم.
سر خوردن عقب خودرو، معمولاً در حالت پيچيدن و يا دايره زدن اتفاق ميافتد، بنابراين در اين مواقع به هيچ عنوان ترمز نكنيد و فرمان را در جهت حركت خودرو بچرخانيد و پا را از روي گاز برداريد و تا وقتي كه خودرو، به حالت مستقيم درنيامده از دنده سنگينتر، استفاده نكنيد.
رانندگي در برف و يخ با خودروي موتور جلو و ديفرانسيل جلو
خودروهاي ديفرانسيل جلو موتور جلو، به علت تقسيم وزن بر روي اكسل جلو، در زمستان از خصوصيات و وضعيت بهتري برخوردارند، به همين علت، رانندگي در برف و يخ با خودروي موتور جلو و ديفرانسيل جلو، بسيار راحت ميباشد و اصول خارج كردن خودرو از حالت سر خوردن ميتواند مانند خودروهاي موتور جلو و ديفرانسيل عقب باشد.
ضمن اينكه ميتوان با سهولت بيشتر، از فرمان، جهت مستقيم كردن خودرو استفاده نمود. وقتي كه خودرو از مسير خود منحرف شد، به سرعت پا را از روي گاز بداريد و از ترمز زدن، خودداري نماييد.
سپس فرمان را در جهت مسير سر خوردن، هدايت كنيد تا خودرو به حالت اوليه خود برگردد آنگاه به آرامي به حركت خود ادامه دهيد.
چگونه ميتوان در هنگام سر خوردن خودرو آن را متوقف كرد
1 – اعتماد به نفس داشته باشيد، چراكه در غير اينصورت نميتوانيد تصميم درستي بگيريد.
2 – از ترمز كردن بپرهيزيد. ضربه زدن به ترمز در روي يخ، چرخها را قفل ميكند و باعث لغزش و سر خوردن بيشتر ميشود.
3 – در جهتي حركت كنيد كه قسمت عقب خودرو، سر ميخورد (فرمان را به همان طرف بچرخانيد) و هر زمان خودرو به حالت مستقيم درآمد، در جهت دلخواه خود حركت كنيد. خيلي آهسته بر روي ترمز فشار دهيد تا از سرعت خودرو كاسته شود و يا آرام بر روي پدال گاز فشار دهيد تا خودرو به حركت خود ادامه دهد.
4 – از سبقت گرفتن بپرهيزيد. چرخاندن فرمان به مقدار زياد، ضربهاي به عقب خودرو ميزند كه موجب سر خوردن آن ميشود و خودرو در جهت عكس حركت، بر ميگردد.
5 – خودرو را در حالت دنده نگه داريد و از خلاص كردن آن بپرهيزيد، زيرا ماندن در اين حالت، به كم شدن سرعت كمك ميكند و حداكثر كنترل را به راننده ميدهد.
6 – از برداشتن پاي خود از روي پدال گاز، بطور ناگهاني خودداري كنيد. گاز را بايد بطور متعادل نگه داشت تا از سر خوردن خودرو در اين وضعيت، جلوگيري به عمل آيد.
علت سر خوردن خودرو و مقابله با آن
گرچه وضعيت لاستيكهاي خودرو و جاده در لغزيدن آن سهيم است ولي بدون ترديد، عامل اصلي راننده ميباشد. به ياد داشته باشيد در هنگام رانندگي، سه نوع سر خوردن وجود دارد كه به دلايل زير اتفاق ميافتد:
1 – سرعت بيش از حد خودرو و نامناسب بودن آن با وضعيت جاده و ترافيك.
2 – شتاب زياد (گاز دادن بيش از حد)، ترمز گرفتن و نيرويي كه در پيچهاي جاده به لاستيك اعمال ميشود.
3 – تركيبي از دو حالت فوق.
سر خوردن چرخهاي عقب در اثر چسبندگي كم آنها به سطح راه اتفاق ميافتد. اين حالت معمولاً در نتيجهي سرعت بيش از اندازه و نيروي گريز از مركز موجود در پيچها ميباشد. ممكن است شتاب خودرو و نيروي بيش از معمول ترمز نيز به اين حالت كمك كند. اين نوع لغزيدن، به آساني تشخيص داده ميشود. با كمي بيدقتي ممكن است خودرو هنگام پيچيدن، كاملاً دور خود بچرخد. براي از بين بردن عوامل لغزش خودرو، بالطبع بايد پا را از روي پدال گاز و ترمز برداريد و حركت خودرو را با فرمان، هماهنگ كنيد. وقتي خودرو در جهت نادرست حركت ميكند، عكسالعمل طبيعي شما بايد اين باشد كه با استفاده از فرمان، آن را به مسير صحيح برگردانيد. سر خوردن چرخهاي جلو نيز وقتي اتفاق ميافتد كه چسبندگي آنها كم شده باشد. در اين حالت، كنترل مستقيم خودرو از دست راننده خارج ميشود. توصيه ميشود كه فرمان را در جهت حركت خودرو، هدايت و سعي كنيد كه با تشخيص و با از بين بردن علت، به مرور چرخهاي خودرو را به صورت مستقيم برگردانيد و يا فشار روي پدال گاز و ترمز را كاهش دهيد.
ترمز زدن در برف
ترمز زدن در يخ و برف، در خودروهاي فاقد سيستم ABS ، كاملاً بايد به صورت سبك انجام گيرد و راننده بايد آنچنان ترمز كند كه چرخها قفل نشوند، چون قفل شدن چرخها نه تنها مسير توقف را طولاني ميكند، بلكه فرمان را نيز از كنترل خارج ميسازد. راننده خوب و محتاط معمولاً سه تا چهار برابر مسيري را كه در موقع عادي لازم است براي توقف در برف و يخ درنظر ميگيرد. همچنين بايد مقداري از توجه خود را به رانندههاي مقابل و پشتسر نيز معطوف نمايد زيرا امكان دارد كه رانندگان ديگر، رعايت شرايط خاص را نكنند و او را به مخاطره بياندازند.
از اين رو، اگر در اثر بيمبالاتي و اصطكاك كم جاده، در شرايط اقليمي خاص، كنترل خودرو از دست شما خارج شد، سعي كنيد خونسردي خود را كاملاً حفظ كرده و بلافاصله پدال گاز را رها كنيد و فرمان را در جهت مسير سر خوردن نگه داريد تا كمك بيشتري به چرخهاي جلو بدهيد كه به زمين بچسبند. به هيچ وجه ترمز نكنيد. چراكه در اينصورت خودرو بيش از حد از كنترل شما خارج ميشود.