اصول آتش

گامهای عمومی برپایی آتش

در اینجا گامهای عمومی در برپایی و حفظ آتش خدمتتان ارائه می گردد.

– جایی مناسب برای برپایی آتش انتخاب و آماده کنید.

– ماده سوختنی جمع آوری کنید.

– مقداری از ماده سوختنی را در جائیکه برای برپایی آتش در نظرگرفته اید به صورت کپه بریزید.

– آتشزنه را روشن کنید. (معمولا این مرحله دشوارترین مرحله است.)

– در صورت لزوم، بسته به روش روشن کردن آتش، آتشزنه را شعله ور کنید.

– شعله را از آتشزنه به جایگاه آتش اصلی منتقل کنید.

– در صورت لزوم آتش را برپا نگه دارید.

– در پایان آتش را خاموش کنید.

1- محل برقراری آتش:

عموما محل برقراری آتش در تعامل با عوامل بسیاری است.

– نزدیکی به محل قرار گرفتن مواد سوختنی.

– انتخاب محلی که سطح غیر قابل اشتعال باشد.(بهترین حالت تخته سنگ است.)

– محل برپایی آتش باید دور از مواد اشتعال زا باشد.(مثلا دور از درختانی که شاخه های خشک آویزان دارند و یا دور از علفهای خشک همجوار.)

– در دسترس بودن. (برای مثال نزدیک به کمپ.) اما توجه داشته باشید که بر سر راه رفت و آمد نباشد.

– وزش باد بر روی سرعت و جهت آتش تاثیر گذار است .(به طور مثال باد می تواند آتش را به مواد قابل اشتعال همچون بوته های خشک هدایت نماید.)

– اینکه شما بخواهید آتش از دید پنهان باشد یا خیر نیز در انتخاب محل برپایی آتش اثرگذار است.

– نزدیکی به وسائل اطفا حریق و یا خاموش کردن آتش .( مثل آب.)

– در نظر گرفتن موارد ایمنی.

2- جمع آوری ماده سوختنی:

یقینا چوب خشک صرفنظر از سایر مواردی که می توان در شرایط بقا در طبیفت در نظر گرفت، بهترین نوع سوخت است. در اینجا کلمه خشک می تواند به دو معنا باشد:

– چوب خشک، به معنای چوبی که مدت زمانی از عمر آن گذشته و شیره آن کاملا خشک شده و به اصطلاح ترد و شکننده باشد.

– چوب خشک، به معنای چوبی که به واسطه آب باران، رطوبت زمین و یا جریانات آبی خیس نشده باشد.

معمولا چوبهای خشک و بی جان متصل به تنه درختان بهترین منبع چوب خشک برای هر نوع آتشی می باشند. شاخه های خشک و بی جان، هم خیلی خوب شعله ور می شوند و هم جمع آوری آنها آسانتر است.

در صورت بارندگی لازم است کمی خلاق تر عمل کنید. به جستجوی چوب خشک در زیر و یا درون اشیاء باشید. به طور مثال زیر توده سنگ ها و یا شاخه های متراکم و انبوه و یا حتی درون شاخه هایی که از بیرون خیس شده اند.

لازم است در سایزها و اندازه های متفاوتی ماده سوختنی جمع آوری کنید. شاخه های ریز و کوچک برای روشن کردن آتش و شاخه های بزرگتر و ضخیم تر برای تداوم و برپا ماندن آتش .

بهتر است اگر مدت زمان زیادی به آتش نیاز دارید چوب ها را به قطعات مورد نیاز خرد کرده و بر اساس قطر و اندازه دسته بندی و مرتب کنید. این موارد به ظاهر ساده و مقدماتی در عمل خیلی ضروری است و کارها را آسان و روانتر می سازد.

کپه مواد سوختنی را در جایی نزدیک و در دسترس قرار دهید. البته لازم است به اندازه کافی و ضروری از محل آتش اصلی دور باشد تا جرقه های آتش آنها را مشتعل نسازد. همچنین این کپه نباید زیر دست و پا و بر سر راه عبور و مرور باشد.

3- آماده سازی آتش

نازکترین ترکه های موجود را انتخاب و چیزی همانند چادر سرختپوستها در مرکز جایی که قصد بر پا کردن آتش را دارید بسازید. روی آن را با شاخه های ضخیم تر یک لایه دیگر بسازید ، به همین ترتیب ادامه دهید تا به چوبهایی به ضخامت انگشت سبابه دستتان برسید. شکافی بین این هرمی که درست کردید مانند درب قرار دهید، محلی برای قرار دادن سریع و راحت آتشزنه درون هرم. بدین ترتیب آتشزنه به سادگی با ترکه های ریز و نازک تماس پیدا می کند و آنها را مشتعل می سازد.

4- روشن کردن آتشزنه:

در این جا نوع روشی که برای روشن کردن آتش انتخاب می کنید نقش مهمی ایفا می کند. این روشها در ادامه مبحث آتش در مقالات آینده به تفصیل شرح داده خواهد شد. در مجموع شما یکی از روشهای روشن کردن آتش را برای ایجاد و مشتعل نمودن یک تکه ذغال به کار می برید. با استفاده از روش کمانی(مته وکمان) این ذغال کوچک می تواند کپه ای کوچک از خاک اره مشتعل باشد.

5- تبدیل آتشزنه به شعله:

بیشتر مواقع یک تکه ذغال کوچک عملا برای روشن کردن آتش کافی نیست . باید با فوت کردن(دمیدن) آنرا شعله ور نمود تا کارآمد شود. این ذغال کوچکی که شما با طی مراحلی بوجود آوردید باید به دقت به آتشزنه منتقل شود. (آتشزنه ماده ای است که وقتی ذغال در مجاورت آن قرار می گیرد شعله ور می شود. در رابطه با آتشزنه ها در مقالات آینده مفصلا توضیح داده خواهد شد.)

6- انتقال آتشزنه به آتش:

زمانیکه با دمیدن، آتشزنه را شعله ور کردید باید سریعا آنرا به درون هرم ترکه هایی که از پیش ساخته اید منتقل نما یید. اینجاست که نقش دری که در مرحله شماره 3 ذکر شد در رسانیدن سریع و آسان آتشزنه به ترکه های نازک برجسته می شود.

7- برپا کردن آتش:

وقتی هرم کوچک شما شعله ور شد، لازم است که سریعا به آن چوب های ضخیم تر و بزرگتری اضافه کنید تا آتش شما جان بگیرد. در غیر این صورت آتش شما خاموش خواهد شد.

8- بر پا نگه داشتن آتش (تداوم بخشیدن به آتش)

وقتی آتش برپا شد باید لحظه به لحظه به آن هیزم اضافه کنید تا آتشی یکنواخت و متداومی داشته باشید.( منطقی و هشیار باشید و آتش را بزرگتر از حدی که نیاز دارید نکنید.)

9- خاموش کردن آتش:

روشهای زیادی برای خاموش کردن آتش وجود دارد:

– استفاده از آب آسانترین و موثر ترین روش است.

– استفاده از برف.

– استفاذه از شن.

– پخش کردن آتش در محدوده امن خود هم می تواند موثر باشد.

قبل از ترک نمودن محل، یقین حاصل نمایید که آتش و سنگ های اطراف آن خنک شده باشند. تا وقتی چنین نشود نباید آتش را خاموش شده در نظر بگیرید. در این رابطه مسئول باشید و نسبت به انجام آن وسواس به خرج دهید. وقتی هنوز منطقه آتش گرم است به حرف کسانیکه می گویند ” دیگر کافی است” اهمیتی ندهید. ( بسیاری از آتش سوزی های جنگل ها به دنبال همین سهل انگاری به وقوع پیوسته اند.)

توجه داشته باشید ممکن است آتش به درون زمین نفوذ پیدا کند. در این صورت با دود کردن در زیر زمین موجب آسیب رساندن به ریشه ها و موجودات ارگانیک می شود.

آتشی که کاملا خاموش نشده باشد می تواند مجددا شعله ور شود. حتی شاید مدت طولانی پس از ترک محیط ! وشاید در همان شب زمانی که در خواب هستید آتشی که با بی دقتی خاموش شده مجددا شعله ور شود و جان شما و اطرافیا نتان را به خطر بیندازد. به علاوه حیات جانوران و گیاهان منطقه را نیز به خطر می اندازد.

آب ساده ترین و بهترین روش خاموش کردن آتش است. اگر ظرف و مخزنی برای آوردن آب ندارید می توانید هیزم های مشتعل را در آب فرو ببرید و یا حتی البسه و یا مواد دیگر را در آب فرو برید و سپس روی آتش بچلانید.

برف نیز به همان خوبی عمل می کند چرا که آب یخ زده است. یقین حاصل کنید که برف آب شده و تمام سطح آتش را پوشش داده و آنرا خاموش کرده است.

شن نیز برای خفه کردن آتش مناسب است. البته خاک هم همین کا را می کند با این تفاوت که در خاک ممکن است موجودات ارگانیکی باشند و آتش بگیرند. بنا براین خاک غیر ارگانیک بهتر است.

در ضمن به راحتی می توانید آتش را پخش کرده و بگذارید خاموش شود. البته این کار هم کمی زمان بر است و هم می تواند با کمی بی احتیاطی خطر ناک باشد. به همین دلیل توصیه می شود تا حد امکان از این روش استفاده نکنید.

ادامه دارد…..

نویسنده: علیرضا کیایی