سرگردانی در بیابان

مهمترین عامل مرگ انسان در بیابان حرارات خورشید و مشکلات بوجود آمده در بدن به علت بی آبی است.

در محیطی با حرارت 32 درجه سانتی گراد از بین رفتن 25 درصد آب بدن موجب مرگ می شود. اما از دست رفتن 25 درصد آب بدن انسان حتی اگر حرارت محیط کم باشد هم موجب مرگ می شود.

هر چه انسان فعالیت جسمی بیشتری داشته باشد بدن برای جبران آبی که بدن در اثر تعریق از دست داده احتیاج به آب بیشتر دارد. معمولا در چنین شرایطی افراد دست به جیره بندی آب می زنند. اما تجربه نشان داده است که این کار هیچ گونه فایده ای ندارد. انسان در حرارت خورشید حتی بدون انجام فعالیت جسمی به سه برابر آب بیشتر از زمانی که در سایه است احتیاج دارد. یک ضرب المثل در بین سربازان ارتش آمریکا وجود دارد و آن این است که: ” در بیابان مبارزه نکن ، بلکه خود را با آن وفق بده “

بهترین کاپر برای کسانی که در بیابان گم می شوند این است که روزها در سایه استراحت کرده و شبها راه بروند. بعضی گیاهان بیابان مثل کاکتوسها منابع خوبی برای تامین آب هستند. البته انواعی از آنها که شیره سفید رنگی دارند ،سمی هستند که باید در خوردنشان دقت کرد. حیوانات هم می توانند آب لازم را در اختیار انسان بگذارند. مثل بعضی از انواع قورباغه ها که در پشت بدنشان آب جمع می کنند. یا مورچه هایی که آب را در شکمشان ذخیره می کنند. حلزونها نیز علاوه بر داشتن آب دارای پروتئینهای قابل جذبی هستند که می تواند باعث زنده ماندن انسان شود.

معمولا در بیابانها شبها هوا سرد می شود. این کار باعث بوجود آمدن شبنم می شود که می توان با استفاده از یک اسفنج آن را از روی ماشین لاشه هواپیما و یا سطح سنگها جمع آوری کرده و استفاده نمود. تقریبا همه بیابانها نهر دارند و در این نهرها گاهی آب در کمتر از یک متری سطح خاک که کاملا خشک به نظر می رسد وجود دارد. این آب گاهی گل آلود است اما می شود با استفاده از یک پارچه آب را از گل جدا کرده و نوشید. نکته مهم این است که آبی را که طعم صابون یا نمک دارد نباید نوشید .زیرا ممکن است سمی باشد.

اغلب کسانی که در بیابان گم شده اند وقتی که مسئله تهیه آب برایشان حل می شود، سعی می کنند گرسنگی خود را حتی به طور نسبی رفع کنند و معمولا بدون آشنایی با چگونگی قواعد بقا در بیابان عمل می کنند. بر طبق این قواعد شخصی که نتواند نیم لیتر در روز آب در دسترس داشته باشد باید از خوردن پرهیز کند. در صورتیکه جیره روزانه او برابر با 4 لیتر آب باشد می تواند موادی که دارای کربوهیدرات و چربی است ( یعنی میوه،شیرینی و بیسکوئیت ) بخورد اما باید از خوردن ماهی، گوشت، لوبیا و پنیر پرهیز کند. این مواد غذایی حاوی پروتئین برای هضم احتیاج به آب دارند و اگر آب مورد لزوم مصرف نشود باید آب بافتهای بدن آن را تامین کند.

معمولا در بیابان (که چیزی درآن نمی روید)، یافتن غذا به اندازه جستجوی آب مشکل است. اما در حاشیه کویر یا در مناطقی که کمی گیاه می روید، یافتن چیزی برای خوردن آسانتر است. بسیاری از نجات یافتگان از گوشت حیواناتی که به آبشخورها می رفتند تغذیه کرده و آنها را خام خورده اند. حتی میتوان گوشت آنها را تا مدتها سالم نگاه داشت زیرا در بیابان عمل تجزیه مواد آلی انجام نمی گیرد. بیشتر افراد مجبورند خود را به خوردنیهای ناخوشایندی راضی کنند. مارمولکها غذاهای قابل مصرفی هستند که پس از کندن پوستشان می توان آنها را خورد. همچنین لاک پشتها، موش و موشهای صحرایی و حلزون. حشرات نظیر ملخها نیز منبع دیگری برای غذا هستند.

خشکی و گرمای زیاد تنها خطرات بیابان نیست. نور کور کننده خورشید می تواند در اثر انعکاس اشعه ماورا بنفش بر روی زمینهای ماسه ای نوعی کوری مشابه برف کوری ایجاد کند. برای مقابله با این نور تکه ای مقوا که در آن شکافی ایجاد شده، اغلب می تواند به اندازه عینک آفتابی مفید باشد. ماسه نیز یکی از مشکلات بیابان است. خصوصا در هنگام طوفان شن که وارد چشم و گوش و بینی و دهان می شود و مشکلات زیادی ایجاد می کند. در هنگام طوفان شن که گاهی ممکن است چندین روز طول بکشد بهترین راه خزیدن در سوراخی است که در ماسه ایجاد کرده و دو طرف آن را با سرپوشهای محکمی پوشانده ایم.

طوفانها اغلب با خالی کردن دره ها و افزودن به ارتفاع تپه ها و برعکس باعث تغییر منظره طبیعت می شوند. در نتیجه اگر پیش از طوفان هدفی را برای خود تعیین کرده باشید، ممکن است پس از طوفان بدون داشتن قطب نما گم شوید. مگر اینکه از قبل مسیر خود را با قرار دادن سنگهایی به شکل پیکان معین کرده باشید. زیرا این پیکان شما را دوباره برروی مسیر درست قرار خواهد داد.

آخرین نکات ضروری در بیابان این است که :

تا وقتی که امیدی برای رسیدن گروههای امدادی وجود دارد ، هرگز پای پیاده از محل حادثه دور نشوید .

اگر ماشین و یا هواپیمای خود را ترک می کنید حتما یادداشتی مبنی بر تاریخ و مسیر حرکت خود بگذارید .

برگرفته از سایت سرزمین پارس