خبر : غار آزاد خان

اين غار در مغرب محلات و شمال روستاي سنجه‌باشي است که جهت دسترسی جاده خمین به محلات را پیش گرفته و پس از 37 کیلومتر پیمایش مسیر ده کیلومتری شهر محلات ، دست چپ جاده فرعی( جاده آسفالت ) روستای سنجه باشی به طول چهار کیلومتر را ادامه داده و از روستا عبور کرده و پس از عبور از دو معدن تراورتن در امتداد دره بحرکت ادامه داده تا به سد آبخیزداری رسیده حدود 500 متر بعد از سد( ارتفا 2031 متر )  اولین دره سمت چپمان را مشاهد کرده که راه مالرو مشخصی دارد ( مسیر خاکی و مناسب جهت حرکت مینی بوس و اتوبوس به طول شش و نیم کیلومتری تا بعد از سد ) را ادامه داده و با پیمایش 600 متر مسیری به شیبی در حدود 20 درجه در مدت زمان بیست دقیقه به دهانه غار در ارتفا 2169 متری از سطح دریا میرسیم.

غار آزادخان يک غار باستاني از جنس رسوبی که دهانه کوچک و تنگی داره و که پس از عبور از دهانه وارد یک تالار بزرگ شده که تقریبا کل غار را شامل میشه ضمنا اطراف غار دهلیز های متعددی وجود داره ، غار از زیبایی های رسوبی بی بهره نیست ولی به دلیل تردد زیاد استلاکمیت های غار نسبتا نابود شده از دیواره ها و سقف غار چکیدن قطرات آب را شاهد هستیم که نهایتا در انتهای تالار دریاچه کوچکی را ایجاد نموده ، جهت پیمایش غار نیاز به وسایل فنی نیست .  

در مورد وجه تسمية اين غار ( آزادخان ) گفته مي‌شود، در زمان حمله يکي از سرکردگان افغاني به نام آزادخان به پورگان (روستايي که بعدها به محلات تبديل گرديد)، عدة زيادي از مردم پورکان به درون اين غار پناه مي‌برند.

سپس به فرمان آزادخان، افراد زيردست وي دهانة غار را سنگ چين مي‌کنند و در نتيجه تمامي کساني که به غار پناه برده بودند از شدت گرسنگي تلف مي‌شوند. استخوان‌هاي اين افراد تا چندین سال پيش در اين غار باقي مانده بود ولی اکنون ( پاییز سال 1392 ) تعداد کمی استخوان به چشم می خورد که می توان به قطع گفت بعضی از آنها مربوط به گوسفدسانان هستند . داخل غار آب موجود هست ولی با توجه به مواد فوق بهتر می باشد استفاده نشود ، از جانوران نیز می توان به خفاش نام برد که به تعداد محدود قابل مشاهده بود . زمان کافی برای بازدید از غار حدود دوساعت الی دو ساعت و نیم می باشد .